بيماري مزمن انسدادي ريوي

بيماري انسداد مزمن ريوي عبارت است از شرايطي كه در آن جريان هوا به وسيله ي وجود آمفيزم ، برونشيت مزمن يا هردو مسدود مي گردد . انسداد جريان هوا معمولا پيشرونده و غيرقابل برگشت بوده و با افزايش فعاليت راه هاي هوايي همراه مي باشد . تمامي اين عوامل به باريك شدن راه هايي هوايي محيطي ، محدوديت در به جريان افتادن هوا و تغيير بافت عروق ريوي منجر مي گردند . در حال حاضر آسم به عنوان يك اختلال جداگانه در نظر گرفته مي شود كه با نشانه هاي ‏COPD‏ هم پوشاني دارد. استعمال سيگار با آلودگي هوا و خطرات شغلي ( زغال سنگ ، پنبه و غلات ) عوامل خطرآفريني هستند كه در پيدايش ‏COPD‏ نقش دارند كه ممكن است 30-20 سال بعد سبب ايجاد ‏COPD‏ گردند . عوارض ‏COPD‏ متفاوت بوده ولي عبارتند از : عدم كفايت و نارسايي تنفسي ( مهمترين عارضه ) ، پنوموني ، آتلكتازي و پنوموتوراكس .
- تظاهرات باليني
- ‏COPD‏ از طريق تنگس نفس ، سرفه و افزايش كار تنفسي مشخص مي شود . تنگي نفس از نوع خفيف كوششي تا پيدايش تنگي نفس به هنگام استراحت متغير است .
- كاهش وزن شايع است .
- نشانه ها در هر بيماري اختصاصي هستند . به تظاهرات باليني آسم ، بروشكتازي ، برونشيت و آمفيزم مراجعه كنيد .
- تدابير طبي
- استفاده از برونكوديلاتور
- اكسيژن تراپي خصوصا در هنگام شب
- بسته به نوع بيماري از درمان هاي متفاوت استفاده مي شود . به درمان هر يك از موارد آسم ، برونشكتازي ، برونشيت و آمفيزم مراجعه كنيد .
قطع مصرف سيگار
جراحي :
لوبكتومي براي كاهش ديس پنه ، كاهش حجم ريه براي بهبود الاستيسيته و عملكرد كوششي پيوند ريه .
مداخلات پرستاري در بيمار دچار ‏COPD
 
بررسي :
تعيين عوامل خطرساز
هر يك از عوامل خطرساز را نظير استعمال دخانيا ت، پيپ ، سيگار يا ديگر انواع و نيز استنشاق غيرمستقيم فراورده هاي فوق بررسي نمائيد .
 
اخذ تاريخچه بهداشتي :
- در مورد نشانه ها و تظاهرات قبلي بيماري و نشانه هاي فعلي بيماري تاريخچه اي بگيريد .
- طول زمان و مدت مشكلات تنفسي
- تنگي نفس - كوتاهي نفس - ويزينگ - ( عدم ) تحمل فعاليت و خستگي بيش از حد .
- تأثير بر روي عادات خوردن و خواب بيمار .
 
انجام معاينات فيزيكي:
- به منظور اخذ اطلاعات پايه ايي زير معاينه فيزيكي را بطور كامل انجام دهيد :
- تعداد نبض و تنفس و ريتم آن ها
- انقباض عضلات شكمي در طي دم
- استفاده از عضلات فرعي و كمكي به هنگام تنفس ، وجود بازدم طولاني .
- سينانور و برجستگي و احتقان وريد گردني .
- ادم محيطي
- سرفه - رنگ به مقدار و قوام خلط .
- وضعيت حسي - افزايش گيجي و بهت ، وضعيت ادراكي ‏
 
تشخيص :
- اختلال در تعادل گازي در رابطه با عدم تناسب ميان تهويه
- پرفيوژن
- پاكسازي غيرموثر راه هاي هوايي در رابطه با انقباض برونش - افزايش توليد مخاط - سرفه هاي غيرموثر وعفونت ريه و برونش
-الگوهاي غيرموثر تنفسي در رابطه با كوتاهي تنفسي - وجود مخاط -انقباض برونش ها و تحريك راه هاي هوايي .
- اختلال در امر مراقبت از خود در رابطه با خستگي بيش از حد ثانويه به افزايش كار تنفسي و نارسايي در تهويه و اکسيژن رساني.
- عدم تحمل فعاليت در رابطه با خستگي بيش از اندازه ، هيپوکسمي و الگوهاي تنفسي غيرموثر .
- از عهده برآيي ناموثر در رابطه با فرآيند ضعيف اجتماعي شدن .
اضطراب - افسردگي . كاهش سطح فعاليت و ناتواني براي انجام كار - كمبود اطلاعات در رابطه با خطرات استعمال دخانيات كه با تداوم رفتارهاي پرخطر نماد پيدا مي كند .
مشكلات جانبي و عوارض بالقوه :
- عدم كفايت تنفسي
- آتكتازي - پنوموني - پنوموتوراكس       ‏
‏- افزايش فشار خون ريوي
 
برنامه ريزي و اهداف:
اهداف اصلي در مورد بيماران مبتلا به ‏COPD‏ عبارتند از : بهبود تبادل گازي ، توقف استعمال دخانيات ، بهبود الگوهاي تنفسي ، به حداكثر رساندن مراقبت از خود ، افزايش تحمل فعاليت ، پاكسازي موثر راه هاي هوايي افزايش توانايي در امر تطابق ، بهبود كيفيت زندگي از راه حفظ سلامتي ، پيوستن به برنامه هاي درماني در مراقبتي در بيمارستان و منزل .
 
مداخلات پرستاري- بهبود تبادل گازي
- مراقب تنگي نفس و هيپوكسي در بيمار باشيد .
- از بيمار در برابر اثرات جانبي داروهاي تجويز شده مراقبت به عمل آوريد .
- از طريق گزارش بيمار در مورد تخفيف تنگي نفس ، ميزان كاهش، اسپاسم برونش ها را بررسي نمائيد
- با استفاده از پالس اكسي متري و نتايج ‏ABG‏ و گازهاي خون شرياني ، تأثير اكسيژن مورد استفاده را مورد بررسي قرار دهيد .
 
پاكسازي راه هاي هوايي
- به منظور رقيق كردن ترشحات ،بيمار را به مصرف مايعات فراوان تشويق نماييد .
- از بيمار بخواهيد كه به گونه اي هدايت شده و كنترل شده سرفه نماييد .
- برحسب نياز از فيزيوتراپي همراه با درناژ وضعيتي و تنفسي با كمك فشار مثبت متناوب استفاده نمائيد .- به بيمار در مورد انجام تكنيكهاي موثر تنفسي آموزش دهيد .
- ميزان جريان بازدمي را اندازه گيري كنيد .‏
 
پيشگيري از عفونت هاي برونش وريه :
- به بيمار در مورد گزارش علائم عفونت آموزش داده و به وي توصيه نمائيد در صورت بدتر شدن نشانه ها گزارش دهد .
- از آنجايي كه آلودگي قابل توجه هوا مي تواند موجبات اسپاسم برونشها را فراهم آورد از بيمار بخواهيد كه در چنين شرايطي از منزل خارج نشود و در معرض هواي آلوده قرار نگيرد .همچنين به بيمار توصيه نمائيد كه در معرض هواي بيش از اندازه گرم و مرطوب واقع نشود .
 كنترل و درمان عوارض :
- بيمار را از نظر وجود عوارض و عدم كفايت تنفسي و نارسايي تنفسي . عفونت تنفسي و آتلكتازي ، بررسي نمائيد . به منظور پيشگيري از بروز عوارض ، نحوه استفاده از داروهاي برونكوديلاتور را به بيمار توضيح دهيد .
- مراقبت تغييرات شناختي ، افزايش تنگي نفس، تاكي پنه، تاكي كاردي در بيمار باشيد . مقادير پالس اكسيمتري را كنترل نموده و بر حسب آن در صورت لزوم از اكسيژن استفاده كنيد . در مورد علائم و نشانه هاي عفونت يا ديگر عوارض و تغيير در وضعيت جسمي يا شرايط ذهني و اهميت لزوم گزارش آن ها به بيمار و خانواد هايش توصيه هاي لازم را بنمائيد .
 
آموزش در مورد بازتواني ريوي :
- بيماراني را كه واجد شرايط بازتواني مي باشند مشخص نموده و برروي موارد لازم براي آموزش در برنامه بازتواني تأكيد نمائيد .
- بر روي تمرينات تنفسي تاكيد كرده و همراه با روش هايي كه به كاهش و تخفيف نشانه هاي موجود در بيمار كمك مي نمائيد و به آموزش مجدد تمرينات تنفسي بپردازيد .
- در مورد مراكز حمايتي موجود به بيمار آموزش دهيد .
- براي بيمار امكان استفاده از آموزش هاي اختصاصي را فراهم آوريد(توان بخشي ، حركات تنفسي و كار درماني به منظور حفظ و ذخيره انرژي در طي انجام فعاليت هاي روزمره)
- به بيمار در مورد استعمال خطرناك سيگار در مجاورت اكسيژن يادآوري كنيد .
- نحوه ي استفاده صحيح از برونكوديلاتورهاي استنشاقي را به بيمار آموزش دهيد .
- نيازهاي تغذيه اي و كالريك بيمار را بررسي كرده و با وي در مورد چگونگي برنامه ريزي غذايي و استفاده از مكمل هاي غذايي مشورت نمائيد .
- به بيمار در مورد آناتومي و فيزيولوژي طبيعي ريه، پاتوفيزيولوژي ‏COPD‏ و تغييرات ايجاد شده در آن ، داروها ، اكسيژن درماني تغذيه ، درمان هاي تنفسي در منزل و چگونگي تخفيف نشانه ها ، ترك سيگار ، تطابق با مشكلات جنسي و بيداري مزمن ، چگونگي ارتباط با اعضا سيستم بهداشتي و برنامه ريزي براي كسب آگاهي در مورد تصميمات اخذ شده توسط مراقبت كنندگان بهداشتي ، آموزش دهيد .‏